Từ hạt giống lý tưởng đến dòng chảy cách mạng
Ngày 21/6/1925, tại Quảng Châu (Trung Quốc), lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc sáng lập báo Thanh Niên - Cơ quan ngôn luận của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên. Đây không chỉ là tờ báo cách mạng đầu tiên của Việt Nam, mà còn đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong lịch sử tư tưởng dân tộc, khi lần đầu tiên chủ nghĩa Mác-Lênin được truyền bá một cách có hệ thống vào phong trào yêu nước Việt Nam thông qua con đường báo chí.
Ra đời trong bối cảnh đất nước còn chìm trong ách đô hộ, báo chí cách mạng ban đầu phải hoạt động bí mật, bị truy quét gắt gao, thiếu thốn đủ bề. Nhưng chính trong môi trường khắc nghiệt ấy, báo chí đã trở thành công cụ sắc bén của cách mạng, không chỉ là phương tiện tuyên truyền lý tưởng độc lập, mà còn là ngòi bút tổ chức để giác ngộ quần chúng, khơi dậy tinh thần yêu nước, tập hợp lực lượng cách mạng để đấu tranh giành lại chính quyền về tay Nhân dân.
100 năm đã qua, Báo chí cách mạng Việt Nam luôn là người bạn đồng hành tin cậy của Đảng và Nhân dân.
Ngòi bút chiến đấu trong chiến tranh, đồng hành trong kiến thiết hòa bình
Trong hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ, báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục khẳng định vai trò là vũ khí tư tưởng sắc bén, là lực lượng xung kích trên mặt trận văn hóa, chính trị. Nhiều nhà báo, nhà văn, nhà lý luận lớn như Trường Chinh, Tố Hữu, Nguyễn Đình Thi, Nguyễn Tuân, Thép Mới, Lê Phương… đã góp phần quan trọng trong việc tuyên truyền đường lối kháng chiến, cổ vũ tinh thần yêu nước, hun đúc ý chí chiến đấu và khát vọng độc lập dân tộc. Các tác phẩm của họ không chỉ mang giá trị thông tấn mà còn là những công trình có chiều sâu tư tưởng, nghệ thuật, trở thành biểu tượng của văn hóa cách mạng Việt Nam trong thời kỳ kháng chiến.
Báo chí giai đoạn này vừa phản ánh hiện thực chiến trường, vừa khích lệ tinh thần chiến đấu, sản xuất, cổ vũ cho phong trào thi đua yêu nước ở hậu phương và củng cố niềm tin vào thắng lợi cuối cùng. Không ít nhà báo đã xông pha vào mặt trận, sống và viết giữa làn bom đạn. Họ là những "người lính cầm bút", góp phần làm nên bản anh hùng ca chiến đấu của dân tộc bằng chính máu và mồ hôi của mình.
Sau ngày thống nhất đất nước 30/4/1975, đặc biệt trong thời kỳ đổi mới từ năm 1986, báo chí tiếp tục giữ vai trò cầu nối giữa Đảng, Nhà nước với Nhân dân; là diễn đàn quan trọng phản ánh tâm tư, nguyện vọng của xã hội; đồng thời đi đầu trong phát hiện, phản biện, giám sát và cổ vũ sáng kiến, đổi mới, thúc đẩy tiến trình phát triển đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Trí tuệ, bản lĩnh và sự chuyển mình trong thời đại số
Bước sang thế kỷ XXI, báo chí cách mạng Việt Nam đối diện với những chuyển biến chưa từng có, cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, sự bùng nổ của mạng xã hội, thay đổi trong hành vi tiếp nhận thông tin của công chúng và cuộc cạnh tranh khốc liệt giữa báo chí chính thống với các nền tảng truyền thông mới. Với hơn 900 cơ quan báo chí và hàng chục nghìn nhà báo, Việt Nam đang sở hữu một lực lượng báo chí hùng hậu trong khu vực. Tuy nhiên, số lượng không còn là lợi thế nếu thiếu đổi mới về mô hình quản trị, công nghệ sản xuất nội dung và đạo đức nghề nghiệp.
Giữa dòng xoáy thông tin đa chiều, báo chí cách mạng Việt Nam phải giữ vững giá trị cốt lõi, đưa tin đúng, viết có trách nhiệm, dẫn dắt có tâm, hành xử có tầm. Đặc biệt, bản lĩnh chính trị và lòng trung thành với đường lối của Đảng, lợi ích dân tộc chính là "hàng rào bảo vệ" để phân biệt báo chí cách mạng với truyền thông đại chúng thông thường.
Chuyển đổi số không chỉ là thay đổi công nghệ, mà còn là thay đổi tư duy làm báo, từ sản xuất tin bài sang kiến tạo nội dung đa nền tảng, từ chạy theo lượt xem sang xây dựng ảnh hưởng xã hội, từ phục vụ độc giả bị động sang tương tác hai chiều và tạo dựng niềm tin bền vững.
Giữ vững trận địa tư tưởng, thắp sáng khát vọng phát triển
Trong bối cảnh thế giới đầy biến động, báo chí không chỉ là người đưa tin, mà còn là lực lượng tiên phong trong cuộc đấu tranh bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, chống lại các luận điệu xuyên tạc, sai trái, phản động trên không gian mạng.
Trước những luận điệu đòi "phi chính trị hóa báo chí", "đa nguyên truyền thông" hay "tự do ngôn luận tuyệt đối", báo chí cách mạng phải kiên định rằng, quyền tự do báo chí không thể tách rời trách nhiệm xã hội và đạo đức nghề nghiệp.
Không chỉ dừng ở phản bác, báo chí còn phải chủ động kiến tạo dư luận tích cực, gợi mở các vấn đề lớn như bảo vệ chủ quyền biển đảo, chuyển đổi mô hình phát triển, đổi mới giáo dục, thúc đẩy khởi nghiệp, bảo vệ môi trường, nâng cao chất lượng sống… Từ đó, góp phần nuôi dưỡng khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng. Báo chí hôm nay không chỉ phản ánh sự kiện, mà phải kiến tạo ảnh hưởng, không chỉ đưa tin, mà còn dẫn dắt nhận thức xã hội, từ đó thúc đẩy thay đổi tích cực.
Một thế kỷ, một sứ mệnh: Phục vụ nhân dân, bảo vệ Tổ quốc
100 năm đã qua, báo chí cách mạng Việt Nam luôn là người bạn đồng hành tin cậy của Đảng và Nhân dân, là cầu nối tư tưởng, là lực lượng tiên phong trên mặt trận văn hóa, chính trị. Trong thời đại mới, dù bối cảnh có đổi thay, nhưng sứ mệnh cốt lõi vẫn không đổi là vì đất nước, vì nhân dân, vì lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Chủ tịch Hồ Chí Minh từng căn dặn: "Cán bộ báo chí cũng là chiến sĩ cách mạng. Cây bút, trang giấy là vũ khí sắc bén của họ." Một thế kỷ đi qua, báo chí cách mạng đã, đang và sẽ tiếp tục là lực lượng tiên phong bảo vệ nền tảng tư tưởng, khơi dậy niềm tin, khơi mở tương lai, xứng đáng với sự tin yêu và kỳ vọng của Đảng, Nhà nước và Nhân dân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.